Κυριακή, Ιανουαρίου 26, 2014

Οικόπεδα επί της ασφάλτου



Η μούργα

Τα ρέματα στη δυτική Θεσσαλονίκη γνώρισαν μεγάλες πιένες εκείνα τα χρόνια. Κόσμος και κοσμάκης ανεβοκατέβαινε στις όχθες τους και μέτραγε τη γη που αγόρασε. Ο Νώντας Δεράμπελας κατέβηκε από το αυτοκίνητο στην έρημη γη. Η πεθερά του Φεβρωνία Λιακούδη τον ακολούθησε. Τρίτη 6 Ιουλίου 1965. Είχαν αγοράσει εξ αδιαιρέτου ένα οικόπεδο διακόσια τετραγωνικά στην Ηλιούπολη, ανάμεσα Σταυρούπολη και Εύοσμο. Κοίταξαν γύρω τους. Ούτε άσφαλτο έβλε­παν, ούτε εργοστάσια, ούτε τίποτε. Δαγκώθηκαν αλλά δεν είπαν τίποτε. Η προ­καταβολή δόθηκε, το προσύμφωνο υπογράφτηκε. Ποιο είναι τι δικό μας; Ρώτησε η Φεβρωνία τον άνδρα που τους συνόδευε. Το 135, απάντησε εκείνος με τελείως φυσικό ύφος σα να έλεγε το δίπατο με τα κεραμίδια απέναντι από την εκκλησία.
Α! Έκανε η Φεβρωνία. Πού είναι, αν επιτρέπετε, αυτό το 135; Άρχισε να κοχλάζει μέσα της. Αμέσως μανδάμ, έκανε ο ντελικανής και έβγαλε από τον χαρτοφύλακά του έναν χάρτη. Πήγε στην άκρη ενός ρέματος, κοίταξε δεξιά και αριστερά, πλη­σίασε έναν πάσαλο με κόκκινη λαδομπογιά στο πάνω μέρος του και έδειξε κά­που. Κατά εκεί, εκατόν τέσσερα μέτρα ακριβώς βρίσκεται η δυτική πλευρά του οικοπέδου σας. Να δέστε και στον χάρτη. Θα σας εξηγήσει και ο τοπογράφος στο γραφείο. Μην ανησυχείτε καθόλου, η εταιρία μας είναι η πιο αξιόπιστη εταιρία πωλήσεως οικοπέδων σε όλη τη Θεσσαλονίκη. Είπε το ποίημά του ο συνοδός. Τι να τον κάνω τον χάρτη άνθρωπέ μου. Εδώ ήρθαμε να δούμε το οικόπεδο που αγοράσαμε. Ποιο είναι το οικόπεδο; Ο Νώντας ένιωθε να χάνει τον έλεγχο. Γύρω του υπήρχε έρημος τόπος. Πάσσαλοι καρφωμένοι στο χώμα σημάδευαν υποτί­θεται τα οικόπεδα. Σύγχρονος ρυμοτομία, δρόμοι, πλατείες, εκκλησία,  αυτόνο­μον υδραγωγείον και τακτικότατη συγκοινωνία, θυμήθηκε τα λόγια του πλασιέ στο καφενείο των Σερρών, ο Νώντας. Δεν βλέπω τίποτε από εκείνα που μας είπε ο άνθρωπός σας στα Σέρρας. Θέλουμε τα λεφτά μας πίσω. Αγρίεψε. Κάνετε λά­θος κύριε. Θα παραλάβετε ότι ακριβώς πληρώσατε και αυτό που πληρώσατε πε­ριγράφεται με σαφήνεια στο προσύμφωνο που υπογράψατε. Χρήματα δεν επι­στρέφονται. Το οικόπεδο θα γίνει δικό σας με την καταβολή του υπόλοιπου πο­σού και με την υπογραφή του οριστικού συμβολαίου. Η φωνή του συνοδού σκλήρυνε και τα μάτια του στένεψαν. Ο Νώντας κινήθηκε απειλητικά εναντίον του. Η Φεβρωνία μαζεύτηκε φοβισμένη καθώς είδε τον σωφέρ, που μέχρι τότε έμενε στη θέση του αμίλητος, να κατεβάζει το αριστερό του πόδι στο χώμα, να πιάνει με το αριστερό του χέρι την ανοιχτή πόρτα, να σχηματίζει με το δεξί αγκώνα μοχλό στην κολόνα του ουρανού του αυτοκινήτου, να σηκώνεται και να ξετυλίγει ένα σώμα ατελείωτο. Όταν τελείωσε το ξεδίπλωμα, ένα κορμί γυμνα­σμένο κίνησε κατά το Νώντα, ολόρθο και απειλητικό κι ένα χρυσό δόντι γυάλισε κάτω από το παχύ μουστάκι καθώς τραβήχτηκε το μισό πάνω χείλος για να βγει μια βραχνή, ακατέργαστη φωνή: Αργούμε κύριε Δημήτρη; Το ύφος του σωφέρ θα μπορούσε να περάσει και για αδιάφορο. Η ερώτησή του απευθύνθηκε στον συ­νοδό, σαν ερώτηση ρουτίνας. Το ένα χέρι του όμως, ήρθε πίσω από την πλάτη του, χού­φτωσε κάτι κι έμεινε εκεί ακίνητο. Το στήθος του έτσι βγήκε μπροστά, τσίτωσαν τα κουμπιά και τεζάρισαν οι κουμπότρυπες. Κόλλησε  το βλέμμα τής Φεβρωνίας στο καρώ πουκάμισο, να δει το ύφασμα να σκίζεται, αλλά τίποτε δεν γίνονταν. Όλα φαινόντουσαν φυσιολογικά. Ή σχεδόν όλα. Η Φεβρωνία δεν την άντεξε τόση κουφόβραση, ένωσε τα γόνατά της και έγειρε λίγο στο πλάι καθώς ένιωσε να μουσκεύει η κιλότα της και έβγαλε μια ψιλή φωνή. Πάμε Νώντα. Ό,τι ήταν να το δούμε το είδαμε. Πάμε να φύγουμε. Είπε αλλά δεν κουνούσε από τη θέση της. Πού να φύγει; Με τα πόδια; Δεν ήξερε ούτε πού βρισκόταν, ούτε πού ήθελε να πάει. Ο Δημήτρης, ο συνοδός, επανέκτησε την αυτοκυριαρχία του και καθησύ­χασε τους γύρω του. Τώρα Σοφοκλή, φεύγουμε. Περάστε κυρία Φεβρω­νία στο αμάξι. Κύριε Νώντα, παρακαλώ, περάστε κι εσείς. Ο κύριος Αλέξης Λε­ψιάδης θα σας εξηγήσει με κάθε λεπτομέρεια την κατάσταση και θα σας λύσει όλες σας τις απορίες. Παρακαλώ, είπε και στάθηκε δίπλα στο Σοφοκλή για καλό και για κακό.
Πράγματι μπήκαν όλοι στο αυτοκίνητο και έφυγαν. Ο Νώντας δεν είχε καμία διάθεση να μιλήσει με τον οικοπεδούχο. Τι να του έλεγε; Δεν είδε με τα μάτια του; Κατάλαβε πως την έφαγε τη φόλα και ήθελε να βρεθεί όσο μπορούσε γρη­γορότερα σε δικό του περιβάλλον. Ανάμεσα σε φίλους και σε ανθρώπους που μπορούσε να εμπιστευτεί. Εκεί θα έφτυνε τα καρφιά και το δηλητήριο. Θα άκουγε και κανένα λόγο παρηγοριάς. Η πλάτη του Σοφοκλή μπροστά του τού έκοβε κάθε διάθεση για επιπλέον παραμονή στη Θεσσαλονίκη. Στο πρακτορείο πηγαίνετέ μας να φύγουμε. Θα μιλήσω στο τηλέφωνο με τον κύριο Λεψιάδη. Είπε με φωνή λαχανιασμένη από την οργή και την ανημπόρια.
Το λεωφορείο γέμισε γρήγορα και πεθερά και γαμπρός κάτσανε κάπου στη μέση. Σα βγήκανε από το Δερβένι και στρίψανε για τα Σέρρας ο σωφέρ δυνάμωσε το ραδιόφωνο. Κατηγορηματική ήτο η διάψευσις του υφυπουργού αμύνης δια την πληροφορίαν περί δολιοφθοράς εις οχήματα και καύσιμα στρατιωτικής μονάδος εις τον Έβρον. Η πληροφορία, ήτις εμεταδόθη παρά ενίων εφημερίδων, έλεγεν ότι εις την μονάδαν 391 ΕΜΑ διεπιστώθη ότι η βενζίνη η παραληφθείσα διά την κίνησιν των αρμάτων από τον 778 λόχον μεταφορών, ήτο νοθευμένη δι’ ύδατος και μηχανελαίου, με συνέπειαν να ακινητοποιηθούν άρματα μάχης πολλών μο­νάδων του Έβρου και ότι ανακρίσεων επελήφθη η 12η μεραρχία. Ο υφυπουργός εθνικής αμύνης κ. Παπακωνσταντίνου, ερωτηθείς εδήλωσε τα εξής: “Εάν τα χαλ­κεία της ΕΡΕ ομιλούν περί δολιοφθοράς, πρόκειται περί ασυστόλου και κακοή­θους ψεύδους. Είναι συνήθη φαινόμενα ακαθαρσιών εις τον πυθμένα των βαρε­λίων καυσίμων”.
Αλλάζομεν θέμα.
Αμετάβλητος παραμένει η κατάστασις της βασιλίσσης. Θεωρείται πιθανή χει­ρουργική επέμβασις την Πέμπτην αν δεν επέλθη ο τοκετός. Ο βασιλεύς έπαιξεν ποδόσφαιρον με δύο ομάδας δημοσιογράφων ευρισκομένων εις την Κέρκυραν δια να καλύψουν το γεγονός του αναμενόμενου τοκετού. Δημοσιογραφικαί πηγαί εξάλλου κάνουν λόγο περί λανθασμένου υπολογισμού της ημέρας ενάρξεως της κυήσεως.
Τς, τς, τς έκανε με τη γλώσσα της σφηνωμένη στα δόντια, η Φεβρωνία. Εδώ γκο­τζάμ στρατηγοί δε μπορούν να ξεχωρίσουν τη μούργα από το μηχανόλαδο, γκο­τζάμ βασίλισσα δεν ξέρει πότε γκαστρώθηκε και εμείς θα βρίσκαμε με το πρώτο το οικόπεδο στα ρουμάνια της Σαλονίκης;

Σημείωση: το δεύτερο από τα τέσσερα μέρη του διηγήματος "Οικόπεδα επί της ασφάλτου" από το βιβλίο "Ίχνη όζας", εκδόσεις Ζήτρος, 2013

Τετάρτη, Ιανουαρίου 22, 2014

Ραδιοφωνική συνομιλία με τον Βαγγέλη Ραπτόπουλο


Εκπομπή του Βαγγέλη Ραπτόπουλου στο ραδόφωνο "105,5 στο κόκκινο" με τίτλο "και λίγα λέω". Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2014, 18:30-19:00. Φιλοξενούμενος ο Σπύρος Λαζαρίδης με αφορμή το βιβλίο του "Ίχνη όζας", διηγήματα, εκδόσεις Ζήτρος, Θεσσαλονίκη, 2013. Τα διηγήματα καλύπτουν 100 χρόνια δυτικών συνοικιών της Θεσσαλονίκης. Γίνεται αναφορά και στο βιβλίο του Σπύρου Λαζαρίδη "στα ίχνη του κόκκινου Κανάκη", μια προσπάθεια φιλοτέχνησης του πορτραίτου του πρώτου κομμουνιστή κοινοτάρχη στη Θεσσαλονίκη, το 1934, τον Χρήστο Κανάκη. Το τελευταίο διήγημα του βιβλίου "Ίχνη όζας" αναφέρεται στον Χρήστο Κανάκη.

Δευτέρα, Ιανουαρίου 06, 2014

Λεμπέτ_100

Ήδη έξι μέρες μέσα στο προεκλογικό 2014. Το 1914 είναι το γενέθλιο έτος του πρώτου προσφυγικού οικισμού στις παρυφές της οδού Λαγκαδά άρα γενέθλιο έτος και του συνόλου των οικισμών με προσφυγικές ρίζες που από το 1922 κατέκλυσαν την δυτική ύπαιθρο της Θεσσαλονίκης. Από το Νοέμβριο του 2011 μέχρι και τον Αύγουστο του 2013 υπέβαλα στο δήμο Παύλου Μελά συνθετικές προτάσεις για πολύπλευρο εορτασμό της επετείου των 100 χρόνων προσφυγικής Δυτικής Θεσσαλονίκης. Την τελευταία πρόταση του 2013 την κατέθεσα με την αγωνία ότι θα συνθλιβεί στην προεκλογική σκοπιμότητα αλλά το τόλμησα με την ελπίδα πως ίσως και να τα κατάφερνε να επιβιώσει. Ετοίμασα και μια παρουσίαση για να υποστηρίξω την πρόταση στο δημοτικό συμβούλιο. Ακόμα περιμένω. Κρίμα, λέω. Δεν βάζω εδώ τα κείμενα των προτάσεων, βάζω όμως την παρουσίαση. Έτσι για να έχουμε να λέμε για το τι θα μπορούσε να γίνει αν κάποιοι ενδιαφέρονταν έστω και λίγο.